​​Việc giá năng lượng ở châu Âu đang tăng chóng mặt trong thời gian gần đây đã tác động không nhỏ lợi nhuận kinh doanh của các nhà sản xuất. Kết hợp với yếu tốmùa đông khắc nghiệt, một số ngành ô tô có nguy cơ không thể duy trì hoạt động của dây chuyền sản xuất.

Các sự kiện không được dự báo trước của đại dịch COVID-19 cùng căng thẳng quân sự giữa Nga và Ukraine kéo dài gây ảnh hưởng lên dòng cung ứng ô tô - đặc biệt là chất bán dẫn. Giờ đây, một số OEM và nhà cung cấp có quy trình sản xuất sử dụng nhiều năng lượng có thể phải đối mặt với áp lực lớn về chi phí năng lượng trong những tháng tới.

Do đó, S&P Global Mobility và S&P Commodity Insights. đã đưa ra dự báo tổn thất sản xuất tiềm ẩn từ các nhà máy lắp ráp cuối cùng của OEM có trụ sở tại châu Âu có thể lên tới hơn 1 triệu chiếc mỗi quý, bắt đầu từ tháng 11 năm 2022 đến hết năm 2023.

Bắt đầu từ tháng 11 năm 2022 đến năm 2023, sản lượng hàng tháng từ các nhà máy sản xuất ô tô có trụ sở tại châu Âu được dự báo sẽ nằm trong khoảng 1-1,5 triệu chiếc mỗi tháng - mức tăng trưởng vừa phải. Tuy nhiên, với những hạn chế tiềm ẩn về tiện ích, sản lượng OEM đó có thể giảm xuống mức dưới 1 triệu đơn vị mỗi tháng.

Với các sự kiện diễn ra trong khu vực hiện nay, tình trạng thiếu đèn neon có nguồn gốc từ Ukraine cản trở việc cung cấp chất bán dẫn. Việc mất đi một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu có thể khiến ngành công nghiệp sản xuất ô tô tại châu Âu bị đình trệ nghiêm trọng.

Sản xuất ô tô tại Châu Âu đối diện với nguy cơ đình trệ do thiếu hụt năng lượng, cũng như nguồn cung ứng bị gián đoạn

Các dự báo về một mùa đông La Niña lạnh và ẩm ướt ở châu Âu, kết hợp với tình trạng thiếu năng lượng cũng có thể gây ra những tác động tương tự. Những vụ rò rỉ đường ống dẫn dầu dưới biển của Nga tới châu Âu xảy ra trong thời gian gần đây càng làm tăng thêm rủi ro thiếu năng lượng tại châu lục già.

Theo S&P Global Mobility, sẽ có sự gián đoạn chuỗi cung ứng đáng kể từ tháng 11 đến mùa xuân 2023. S&P Global Mobility cũng đưa ra dự báo rằng mô hình cung cấp truyền thống sẽ bị gián đoạn do một số nhà cung cấp "xé nhỏ" lịch trình làm việc theo từng tháng nhỏ trên cơ sở thiết lập 24/7 - có thể tiết kiệm năng lượng hơn so với ca làm việc hàng tuần truyền thống do thời gian bắt đầu của ca sau cao hơn và giảm chi phí năng lượng.

Hơn thế, việc phân phối năng lượng bắt buộc là nguyên do chính dẫn đến hoàn cảnh tiêu cực hiện nay đối với các nhà sản xuất và cung cấp ô tô trong khu vực. Đối với một ngành đang phải đối mặt với lượng xe tồn kho thấp trong các phòng trưng bày của đại lý, một cuộc khủng hoảng trên quy mô toàn cầu là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

Châu Âu là đơn vị cung cấp các bộ phận, linh kiện và mô-đun tới các OEM trên khắp thế giới - do đó ảnh hưởng tại khu vực này sẽ tác động đến tất cả các nhà sản xuất ô tô trên thế giới chứ không chỉ các nhà sản xuất trong khu vực. Các khách hàng bán lẻ của Mỹ cũng có thể bị ảnh hưởng, vì các nhà máy sản xuất của EU/Anh hiện đang xuất khẩu khoảng 7.000 chiếc mỗi tháng sang Mỹ.

Trước cuộc khủng hoảng năng lượng, chi phí xăng và điện là một thành phần tương đối nhỏ trong hóa đơn nguyên vật liệu của phương tiện, thường dưới 50 € cho mỗi phương tiện. Giờ đây, với mức tăng chi phí dao động từ €687 đến €773 mỗi xe, chi phí năng lượng đã gây ảnh hưởng vô cùng lớn cho ngành và làm suy giảm lợi nhuận.

Giá năng lượng tăng cao gây ảnh hưởng lớn cho ngành công nghiệp ô tô

Tại Châu Âu, những hạn chế về năng lượng có thể dẫn đến việc các quốc gia hoặc khu vực buộc phải ban hành các chính sách khẩn cấp để chống lại mối đe dọa này. Các OEM cũng có một mức độ quyền lực nhất định với các công ty tiện ích trong khu vực thông qua các hoạt động vận động hành lang của chính phủ. Tuy nhiên, áp lực đối với chuỗi cung ứng ô tô sẽ rất lớn, đặc biệt là khi càng có nhiều công ty di chuyển ngược dòng từ sản xuất phương tiện. Những hạn chế về sản xuất phụ tùng của nhà cung cấp thượng tầng có thể ảnh hưởng đến khối lượng OEM. Do đó, nguy cơ các OEM tạm dừng vận chuyển các phương tiện đã hoàn thiện do thiếu các bộ phận đơn lẻ, vốn không nhất thiết phải đi đôi với chính sách năng lượng cấp quốc gia, là rất lớn.

Tác động của cuộc khủng hoảng năng lượng có thể gây ra đối với hoạt động kinh tế và phúc lợi xã hội của một quốc gia và cũng có thể liên quan đến dấu ấn công nghiệp của một quốc gia. Các ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng nhất là hàng không và vận tải biển, nhưng mức tiêu thụ năng lượng của các ngành này hầu như chỉ liên quan đến dầu mỏ, trong khi giá khí đốt và điện tăng không đáng kể. Các ngành công nghiệp sử dụng nhiều khí đốt và điện bao gồm hóa chất và các sản phẩm kim loại, cả hai đều gắn liền với sản xuất ô tô.

Chính sách của từng quốc gia trong việc giải quyết sự mất cân bằng năng lượng cũng sẽ tác động đến hiệu quả kinh tế. Những chính sách như vậy sẽ xác định cách xử lý năng lượng của một quốc gia tác động thế nào đến lợi thế so sánh của các địa điểm chế tạo phương tiện ở Châu Âu.

Tổng chi phí xăng và điện đối với một phương tiện tham khảo điển hình trên khắp Pháp, Đức và Ý

(Nguồn: S&P Global Mobility)

Kể từ quý 1 năm 2020, giá năng lượng ở châu Âu đã tăng vọt. Theo dữ liệu của S&P Global Mobility đối với 4 thị trường chính - Ý, Đức, Pháp và Anh - giá gas đã tăng trung bình 2,183%, gấp gần 23 lần so với trước kia. Giá điện bán buôn cũng tăng trung bình 1,230%.

Tình hình mà châu Âu phải đối mặt có thể chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, phụ thuộc vào diễn biến cuộc xung đột giữa Nga - Ukraine. Tuy nhiên, sự chuyển đổi dài hạn của thị trường năng lượng có thể dẫn đến những hậu quả mang tính cơ cấu cho ngành. Điều này sẽ khiến quá trình sản xuất và chiến lược tìm nguồn cung ứng bị loại bỏ và thay thế bằng sự chuyển dịch sang các giải pháp có ít gánh nặng chi phí năng lượng nhất. Trong khi châu Âu hiện đang phải đối mặt với một mùa đông khắc nghiệt, thì nhiều sự gián đoạn hơn có thể xảy ra sau đó. Điều này sẽ mang lại những biến động cơ bản cho ngành ô tô của khu vực và hơn thế nữa.